اظهارنامه ثبت اختراع، نخستین گام در فرایند پیچیده و رسمی ثبت اختراع است. به طور کلی ثبت اختراع مهم‌ترین ابزار قانونی برای حفظ مالکیت فکری یک اختراع، ایده یا فکر نوین است و باعث می‌شود که از سوء استفاده از آن جلوگیری شود. این اظهارنامه یک سند رسمی است که اطلاعات فنی و حقوقی مرتبط با اختراع را به مرجع ثبت قانونی اعلام می‌کند. این سند باید به درستی و با دقت تنظیم شده و اصول و قواعد مشخصی در آن رعایت شود تا از طرف نهاد مربوطه مورد تأیید قرار گیرد. در این مقاله به بررسی تمامی بعاد اظهارنامه ثبت اختراع پرداخته و نکات کلیدی آن را معرفی می‌کنیم. اگر مخترع هستید، این مقاله برای شماست!
اظهارنامه ثبت اختراع چیست؟
همان‌طور که در مقدمه گفتیم، اظهارنامه ثبت اختراع سندی است که شامل اطلاعات فنی و حقوقی مرتبط با یک اختراع است که توسط مخترع به مرجع ثبت اختراع تحویل داده شده و آن را به نام یه شخص حقیقی یا حقوقی ثبت می‌کند. این سند شامل شرح کاملی از اختراع مورد نظر، نحوه عملکرد و مزایای آن است. این اظهارنامه از حقوق قانونی مخترع محافظت کرده و از سوء استفاده‌های احتمالی از اختراع وی جلوگیری می‌کند. اظهارنامه ثبت اختراع باید طوری تنظیم شود که هر کسی با مهارت فنی بتواند با استفاده از آن، طرح اختراع را پیاده کند. این سند می‌تواند شامل مدارکی مانند نقشه، نمودار و سایر توضیحات فنی باشد.
چرا ثبت اظهارنامه اختراع اهمیت دارد؟
ثبت اظهارنامه ثبت اختراع از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این سند اولین قدم برای آغاز فرایند قانونی ثبت اختراع بوده و باید با دقت زیادی تدوین شود. همان‌طور که پیش‌تر گفتیم این سند شامل اطلاعات فنی دقیق است و به مرجع قانونی ثبت اختراعات تحویل داده می‌شود و پس از تأیید به ثبت می‌رسد. بدون رعایت قواعد و اصول لازم این اظهارنامه توسط مرجع رسمی تأیید نشده و حقوق مخترع به خطر می‌افتد. در ادامه مقاله در مورد این اصول و قواعد بیشتر صحبت می‌کنیم.
مدارک لازم برای ثبت اظهارنامه اختراع
مدارکی که برای اظهارنامه ثبت اختراع باید ارائه شود به شرح زیر است:
- توصیف اختراع: اختراع مورد نظر به طور کامل شرح داده شده و در مورد عملکرد و ویژگی‌های فنی آن توضیح داده می‌شود.
- ادعا یا مزایای اختراع: هر اختراعی می‌تواند نمونه‌های قبلی داشته باشد. باید در مورد اینکه این اختراع جدید چه مزایایی نسبت به قبلی دارد توضیح داده شود.
- نقشه‌ها: در صورت لزوم باید طرح‌ها و نقشه‌های فنی که نمایش‌دهنده ساختار و عملکرد اختراع مورد نظر است ارائه شود.
- مدارک شناسایی متقاضی ثبت اختراع: مدارک شناسایی کامل متقاضی شامل کارت ملی و شناسنامه باید ارائه شود. اما در صورتی که مخترع تمایل نداشته باشد که نام وی به عنوان مخترع اثر ذکر شود می‌تواند با ارائه درخواست کتبی این تقاضا رو داشته باشد.
- ارائه گواهی حق تقدم در صورت لزوم: چناچه متقاضی ثبت اختراع تمایل داشته باشد می‌تواند درخواست حق تقدم کند. به این معنا که از زمان ثبت اختراع خود، به مدت یک سال فرصت دارد تا به کشورهای دیگر عضو کنوانسیون پاریس مراجع کرده و تقاضای ثبت اختراع خود در آن کشورها را نیز داشته باشد. در واقع در این یک سال اگر شخص دیگری در سایر کشورها تقاضای ثبت اختراع مشابهی را داشته باشد تقاضای آنها توسط مرجع ثبت اختراعات آن کشور رد خواهد شد.
- رسید پرداخت هزینه‌ها: رسید پرداخت هزینه‌های ثبت اختراع باید ارائه شود.
- وکالتنامه: ارائه وکالتنامه یا گواهی نمایندگی در صورتی که این کار توسط شخصی غیر از مخترع انجام می‌شود، ضروری است.
مراحل تهیه و تنظیم اظهارنامه ثبت اختراع
پس از تنظیم دقیق اظهارنامه ثبت اختراع می‌توان با مراجعه به آدرس http://ip.ssaa.ir/Patent/New.aspx نسبت به ثبت آن و انجام سایر مراحل ثبت اختراع اقدام نمود. مراحلی که برای ثبت اظهارنامه باید در این سامانه انجام شود شامل موارد زیر است:
- مشخصات مالک اظهارنامه
- نماینده قانونی
- دریافت کننده ابلاغیه‌ها
- مشخصات شخص مخترع
- عنوان و خلاصه‌ای از شرح اختراع
- ادعای حق تقدم
پس از انجام این مراحل و در صورت کامل بودن مدارک و مشخصات، درخواست متقاضی توسط مرجع مربوطه بررسی شده و پس از تأیید، ثبت آن به فرد متقاضی ابلاغ می‌شود.
شرایط و معیارهای پذیرش اظهارنامه اختراع
اظهارنامه ثبت اختراع علاوه بر اینکه باید حاوی مشخصات کامل اختراع مورد نظر باشد، باید قابل دفاع نیز باشد. یعنی مشخصات و دلایلی که برای اثبات حقانیت اختراع مورد نظر ارائه می‌شود باید قانع کننده باشد تا به ثبت برسد. این مسئله تا حدی به موضوعات حقوقی برمی‌گردد. به همین دلیل توصیه می‌شود که حتماً جهت تنظیم اظهارنامه برای ثبت اختراع به کارشناسان حقوقی ارزان‌ثبت مراجعه کنید تا مشکلات احتمالی در این مسیر به وجود نیاید.
هزینه ها و زمان بندی ثبت اظهارنامه اختراع
هزینه‌های ثبت اظهارنامه اختراع برای اشخاص حقیقی و حقوقی متفاوت است. همچنین در صورتی که اظهارنامه مورد نظر به شکایت یا اعتراض نیاز داشته باشد هزینه‌های آن افزایش خواهد داشت. برای استعلام هزینه‌ها می‌توانید با شماره‌های 02633193 – 02632545432 – 02126655156 تماس حاصل کنید.
خطاهای رایج در تنظیم اظهارنامه ثبت اختراع و راه های پیشگیری از آن ها
یکی از نکاتی که باید به آن توجه کرد این است که در صورتی که قبل از ثبت اختراع مورد نظر، آن را در یک نمایشگاه داخلی یا خارجی افشا کرده باشید، 6 ماه زمان دارید با تنظیم اظهارنامه ثبت اختراع و ارائه آن به مرجع ثبت اختراعات نسبت به ثبت قانونی آن به نام خود اقدام کنید. همچنین لازم است که با ارائه مدارک و مستندات کافی، اثبات کنید که شخص افشا کننده اختراع در نمایشگاه، خود شما بوده‌اید.
کلام پایانی
در این مقاله به بررسی اظهارنامه ثبت اختراع و اهمیت آن در روند قانونی ثبت اختراع پرداختیم. ابتدا تعریف دقیقی از کاربرد آن ارائه کرده و نقش مهم آن را در حمایت از حقوق مخترعان توضیح دادیم. در ادامه به معرفی مدارک لازم برای ثبت درخواست این اظهارنامه پرداختیم. همچنین مراحل تهیه و ثبت درخواست در سامانه‌های مربوطه را شرح دادیم. در نهایت شرایط و ضوابط پذیرش درخواست‌ها و همچنین ارائه دلایل قوی حقوقی و فنی برای دفاع از اختراع را شرح دادیم. امیدواریم که اطلاعات ارائه شده مفید واقع شده و راهنمای خوبی برای مخترعین عزیز باشد. در پایان توصیه می‌شود جهت تدوین این اظهارنامه که یکی از مهم‌ترین و حساس‌ترین مراحل ثبت اختراع است، با مشاورین با تجربه ارزان‌ثبت از طریق شماره‌های 02633193 – 02632545432 – 02126655156 در ارتباط باشید.
